‘We willen wat anders’ schreef ik in een eerder bericht op deze kakelverse site. Wat vrijer, minder gebonden, gewoon wat we leuk vinden zonder ons druk te maken over de lezer. We willen weer de energie van 4 – 5 jaar geleden voelen. Toen we elkaar vroegen om een voorbeeld waren we snel klaar, www.waitbutwhy.com. Leuk, visueel, inhoudelijk, scherp, verrassend, een eigen stijl en een groot succes.

(dit is een bewerkte versie van het artikel dat Rudy eerder schreef, het middenstuk is alleen tekstueel gewijzigd, begin en einde zijn anders)

Ik ben gewoon jaloers op hoe Urban in een paar jaar tijd een begrip is geworden. Een paar weken geleden hoorde ik op de radio een paar deskundigen discussieren over de toekomst van Artificiel Intelligence (AI). En op een gegeven moment kwam het hoge woord er uit: je moet toch echt eerst eens het verhaal over AI op de WBW-site lezen! En inderdaad: het zijn verrassende en originele verhalen die Urban op zijn blog publiceert. We hebben geprobeerd voor ons zelf op een rijtje te krijgen wat zijn blogs nou zo bijzonder maakt.

Maar eerst iets over bloggen en onze eigen bloghistorie. Als we ons zelf beter begrijpen, begrijpen we ook beter wat WBW doet. Toen we 5 jaar geleden begonnen met slimmefinanciering.nl deden we dat alleen voor ons zelf. Stukje schrijven met een plaatje om voor jezelf de zaken op een rijtje te krijgen. En dat werkt. Een stukje schrijven dwingt je om ergens goed over na te denken en een plaatje dwingt tot structuur. En het werkte ook doordat we ons eigen archief hadden. Alle gedachten staan in blogs en nog steeds zoeken we regelmatig dingen terug, “dat boek, daar hebben we toch een keer iets over geschreven?” En ja hoor, daar staat een mooie opinie.

Gaandeweg kregen we meer lezers en kwam er zo af en toe een opdracht binnen. Zo kwamen we in de verleiding om meer met de site te doen. Een pagina met diensten, blogs die wat meer inspeelden op potentiële opdrachtgevers, blogs waarvan we verwachtten dat ze veel lezers zouden trekken, we gingen twitteren en op linkedin plaatsen en we voelden ook de druk om regelmatig te publiceren, er mooie plaatjes bij te maken etc. Eigenlijk gingen we een beetje doen wat je volgens de marketing goeroes moet doen.

Je kunt er een diagram van maken. Op de horizontale as de omvang van je lezersgroep, lopend van 2 (wij als schrijvers) tot iedereen in de wereld die Nederlandse artikelen kan lezen. Op de verticale as gaat het om, ik zou zeggen, de professionaliteit. Bovenaan “op eigen wijze / manier” en onderaan “gelikt volgens de regels van de marketing”. Niet dat wij al die marketingregels kennen, maar we probeerden daar in ieder geval rekening mee te houden. Je kan het ook anders zien, je wilt bovenin blijven, want dan kan je lekker alles doen op de manier die je zelf wil. En, je zou graag naar rechts willen want dan wordt je veel gelezen, krijg je aandacht en wordt je misschien wel heel rijk,  Als ik dan onze beweging erin plot dan gingen we van linksboven naar linksonder en een heel klein stukje naar rechts. Door rekening te houden met allerlei vermeende marketing zaken nam het aantal lezers wel toe, maar niet explosief. Ik noem dit maar even amateuristisch, proberen hetzelfde te doen als de grote jongens met alle nadelen die er bij horen (Bijv. druk en beperkingen die je jezelf oplegt). Als je dan kijkt naar WBW dan gaat het heel anders, hij gaat van linksboven naar rechtsboven. Hij doet maar wat en heeft toch een enorme hoeveelheid lezers. Voor mijn gevoel gaat hij van hobbyisme naar levensgenieter, van z’n hobby z’n werk gemaakt. Let wel, ons onderzoek is alleen gericht op de uiting, de website. We weten dus niet wat er achter zit. Misschien is het juist wel heel uitgekiende marketing en worden wij op het verkeerde been gezet. Voorlopig gaan we uit van niet. Maar dat zou op zich ook slim zijn want dan gaat hij naar rechts onder, professioneel en veel lezers. Je hebt dan wat minder vrijheid, maar je zou er wel rijk mee kunnen worden en daar weer vrijheid mee kunnen kopen.

Dit figuurtje maakt dus jaloers. Die vent die doet maar wat, schrijft gewoon over van alles wat hij leuk vindt en hij heeft 100 duizenden lezers. Om je een idee te geven, zijn artikel over artificial inteligence werd 23.000 keer op facebook gedeeld en er kwamen 589 reacties. Wij zijn al blij als een artikel 1 keer wordt gedeeld (en dan bedoel ik niet door ons) en als er úberhaupt een reactie komt. Hij schrijft ook gewoon veel beter laten we daar maar gewoon eerlijk in zijn. Maar het kan geen kwaad eens uit te vogelen hoe hij dat doet. Wij willen ook gewoon doen wat we leuk vinden en zo vaak gelezen worden dat we er van kunnen leven. Dus wat kunnen we leren van WBW, hoe doet hij dat nou?

Wat is hier aan de hand? Hoe doet ie dat toch? Eerste indruk

We lezen WBW al een tijdje, dat maakt het lastig om met een eerste indruk te komen. Maar met een soort reset van mijn brein kom ik op:

• Het is een rommeltje een allegaartje, het ziet er niet gelikt of professioneel uit. Als je mijn dochter zou vragen een website te maken, dan zou ze ook met zoiets kunnen komen.
• Focus? Waar gaat dit over? Geen idee? Het zijn blogs dat is de gemene deler.
• Doelgroep? Voor wie is dit geschreven? Voor iedereen die het wil lezen.
• Lengte van de artikelen? Hallo, ik wil als ik op de trein wacht op m’n telefoon even snel wat kunnen lezen. Dit zijn ongelooflijk lange verhalen, halve boeken.
• Tekeningen en plaatjes: geknutsel met lijm en stift. Vraag eens een tekenaar of vormgever.

Hoe zit het dan met al die mediabureaus die (als ik het goed begrijp) beweren dat je wel moet weten wat je schrijft en voor wie. Dat je een huisstijl moet hebben, dat die zorgvuldig ontwikkeld moet worden, dat mensen niet meer dan twee keer naar beneden willen scrollen, dat je de lezer moet verleiden etc. De bureaus die ons dus voor veel geld willen verleiden om in figuur 1 meer naar onder te bewegen. Daar doet hij dus niet aan mee.

En dat is dus juist dat unieke, dat tegen de stroom in gevoel wat mij in ieder geval aanspreekt. WBW schrijft gewoon over alles wat hem (Urban) interesseert. Niet specifiek voor iemand, maar gewoon voor zichzelf. Tekeningen en poppetjes die misschien klungelig overkomen maar ondertussen een van de handelsmerken van WBW zijn geworden (ze staan afgebeeld op de T-shirts en koffiemokken die je kunt kopen).

En om het nog erger te maken, mensen zijn zelfs bereid vrijwillig een bijdrage te leveren. Dat levert een kleine $ 13.000 per maand op. Dat willen we dus allemaal wel. Lekker dingen uitzoeken die je leuk vindt, daarover schrijven zo lang of kort als je zelf handig vindt, lekker knutselen met tekeningen die daar volgens jou bij horen. En dan ook nog gelezen en gewaardeerd worden.

De marketing bureaus zullen dit achteraf allemaal wel goed kunnen praten. Hij is authentiek en dat is precies bla bla ….

Tweede indrukken

Na die eerste indruk blijven er drie raadsels over.

1. Raadsel 1: Geen logica in de keuze voor de onderwerpen. Of is er ergens verborgen toch een lijn in de onderwerpen te bespeuren? (I)
2. Raadsel 2: Knullige plaatjes, hoe kan het dat dit werkt? (II)
3. Raadsel 3: Hoe pakt hij het aan? Hoe komen de blogs tot stand? Hoe ziet het ‘productieproces’ van zo’n blog er uit? (III)

En uiteindelijk natuurlijk het ultieme raadsel, waar zit hem de crux? Zijn het de onderwerpen, de plaatjes of zijn aanpak? Of zien we nog iets voer het hoofd?

I. Raadsel 1, logica in onderwerpen?

Op WBW staan al gauw om zo’n 100 blogs en het lijkt over van alles en nog wat te gaan. Een greep.

• Het huwelijk
• Kunstmatige intelligentie
• Je leven
• Religie
• Wat tijd is
• Hoeveel water er op aarde is
• Of er leven buiten de aarde is
• Elon Musk
• Geluid
• Wat 1 miljoen is
• Het schrijven van een blog
• Over de voortgang van het schrijven van een blog
• Waarom zijn blogs nooit op tijd zijn
• De lezers van zijn blogs

Lezers van slimmefinanciering.nl weten, wij houden van ordenen, indelen en rubriceren. Oké, uiteindelijk gaat het dus maar om 5 soorten artikelen.

1 Verwondering over je eigen leven

Tim Urban kijkt in zijn dagelijkse leven goed om zich heen, verwondert zich en schrijft daar dan een stuk over. Soms zijn het kleine dingen als ‘waarom geven we in een restaurant een fooi‘ (en hoeveel fooi is dan normaal)? Vaker lijkt het te gaan om ‘persoonlijke fascinaties’ (frustraties zo je wilt) als ‘waarom vind ik zo lastig om op een feestje iemand aan te spreken‘, ‘waarom ik altijd te laat kom’, ‘Veel vrienden op Facebook: hoe zit dat?’.

Bij de persoonlijke dingen gebruikt WBW vaak een soort interne dialoog (de discussie die Urban met zichzelf in zijn hoofd voert) zoals:

Maar ook bij deze persoonlijke dingen komt al de ’truc’ van het rubriceren (maken van een indeling, benoemen van categorieën) ingezet. Op Facebook kun je nader bezien hoe en wanneer mensen over zichzelf schrijven. Dan krijg je ‘zeven manieren om over jezelf te posten’ en een indeling als:

Dit soort visualisaties zijn geschikt om verzamelingen en deelverzamelingen te laten zien (waar zit de overlap, waar de verschillen etc).

Kenmerkend van dit type artikelen. Hij verwoord precies wat iedereen denkt en niet durft te zeggen of te vragen. Hij is een beetje een soort therapeut, hij legt uit waarom we dingen doen zoals we ze doen, waarom ze lopen zoals ze lopen en dan val je net wat makkelijker in slaap. Samengevat: “Het leven is zo ingewikkeld, je kan er zelf gewoon niet zoveel aan doen dat het af en toe een zootje wordt. ”

2 Schrijven over het schrijven over je verwondering

Dit ligt in het verlengde van de vorige. Normaal zou dit helemaal niet interessant zijn. Maar Urban heeft zijn eigen stijl met z’n eigen rare figuurtjes en z’n unieke invalshoeken. Je wordt dus een beetje fan van hem en dan wordt de “making of” opeens ook interessant. WBW schrijft met regelmaat over de totstandkoming van de blogs zelf. Waarom lukt het niet altijd om elke week iets te posten? Hoeveel tijd gaat er eigenlijk zitten in het schrijven van een blog? Welke mensen lezen mijn blogs eigenlijk? En dat allemaal weer in dezelfde stijl met wat droge humor.

Ik ga daar maar niet te lang bij stil staan want als ik extrapoleer wat ik nog allemaal moet behandelen dan zie ik swieso al een een te lange blog ontstaan ..

Je krijgt dan bijvoorbeeld een ‘pie-chart’ te zien als:

Een indeling (rubriceren) in de sub-groepen van de engaged versus de non-engaged visitors dus.

3 Hoeveel, hoe groot, hoe lang etc.

De resterende categorieen (3-4 en 5) onderwerpen zijn in mijn ogen het meest kenmerkend voor Urban en WBW. Het gaat om het in perspectief plaatsen van natuurkundige en wiskundige fenomenen.

Hoeveel mensen leven er op de aarde? Kunnen we ons daar een voorstelling van maken? Als alle mensen een korreltje rijst zijn, hoe ziet dat er dan uit?

Hoeveel water hebben we eigenlijk op de aarde? Als het een vierkante doos zou zijn, waar hebben we het dan over?

Wat voor soorten energie hebben we eigenlijk? En hoe verhouden die zich tot elkaar in kwantitatieve zin?

Samengevat: “kijk eens hoe groot, klein, veel weinig, ver weg, dichtbij etc.”

4 Tijd in perspectief

Je kunt je verbazen over de fysieke hoeveelheden water, energie, mensen etc (onder 3 hierboven) maar tijd is ook een raar fenomeen. Hoe lang duurt een mensenleven en hoe ziet dat er uit op de totale tijdschaal van het universum? Welke namen van kinderen komen er in welke tijd het meest voor? Welke bekende mensen hebben wanneer geleefd? Hoeveel weken en dagen zitten er eigenlijk in je leven en wanneer gebeuren er belangrijke dingen? Hij zet tijd in perspectief (zo lang, zo kort, zo vaak, zo weinig).

Wat ligt het meest voor de hand als tool (visualisatie) om tijd in perspectief te zetten? Juist: een tijdsas zie in de regel loopt van links naar rechts, van verleden naar heden of toekomst. We zien dan fraaie plaatjes als:

en:

Het laatste plaatje is natuurlijk niet meer een gewone tijdslijn van links naar rechts, maar daar natuurlijk wel een creatieve variant op (leeftijd van jong naar oud = van boven naar beneden, met per levensjaar de 52 weken van het jaar).

5 Filosofische onderwerpen

Voor deze categorie heb ik de meeste bewondering. Dit zijn diepergravende (en dus lange) artikelen of beschouwingen over uiteenlopende onderwerpen. Het gaat niet om een persoonlijke beslommering, niet om het in perspectief plaatsen in de ruimte of op een tijdslijn. Het gaat over een onderwerp waar Urban tegenaan loopt, wat actueel is, wat voor grote veranderingen kan zorgen en waar we weinig van afweten. Wat betekent zoiets voor ons? Een voorbeeld van zo’n geslaagde beschouwing is het al hierboven genoemde essay over kunstmatige intelligentie.

Een geliefde tool van WBW (toch ook weer om zaken in perspectief te zetten) is het getekende trappetje waarbij een poppetje ergens in het midden omhoog of omlaag kan kijken:

In dit geval (over kunstmatige intelligentie) staan we dus als poppetje in het heden en zien we omlaag kijkend de minder intelligente soorten (als ik het goed zie een aap en een kip) en omhoog kijkend de toekomstig mogelijke slimmere soorten (computers, robots etc).

Toch gaan deze filosofische beschouwingen verder dan het eerdere ‘in perspectief zetten’. Ergens komt er een ’twist’, een draaipunt, een originele invalshoek die het onderwerp niet zozeer letterlijk in een ander perspectief plaatst maar wel in een ander mentaal perspectief.

Bij AI (artificial intelligence) is die twist (zoals ik het lees) dat we de ontwikkelingen uit het verleden niet zomaar lineair mogen doortrekken naar de toekomst. Nee: er komt een punt van versnelling waarna het enorm snel kan gaan (met de toename van intelligentie). Een flink deel van het artikel gaat dan ook over ‘lineair versus exponentieel’. Maar nee, dat belangrijke onderscheid is nog niet de echte twist. De echte twist is dat die enorme boost in intelligentie voor de (dan dommere) mensheid twee hele verschillende dingen kan betekenen. Ófwel betekent deze superintelligentie het einde van de mensheid (doomscenario) ófwel betekent het het tegendeel namelijk de onsterfelijkheid van de mens (het eeuwige leven, ons lichaam wordt voortdurend vernieuwd, het onderscheid tussen vlees/bloed en toegevoegde hulpmiddelen vervaagt dan ook). De spanning naar zo’n twist toe wordt zorgvuldig opgebouwd en leest als een spannende zoektocht met een fraaie ontknoping. Afijn, je moet het verhaal dan zelf maar lezen om het zelf te beoordelen.

Deze twist wordt dan visueel als volgt ondersteund/uitgewerkt:

Dit soort essays zijn op de site numeriek in de minderheid, ik schat dat er zo’n stuk of 5 tot 10 van dergelijke diepgaande beschouwingen te vinden zijn. Andere voorbeelden zijn wat mij betreft de Fermi-paradox en ‘Religion for the nonreligious‘. In het laatste artikel lijkt alle geschut te worden ingezet: de staircase, de interne dialogen met getekende poppetjes, tijdslijnen en ‘venn-diagrammen’ met (deel-)verzamelingen. Ook dit stuk over geloof heeft weer een dergelijke (zelfs vergelijkbare) twist:

De twist is dat je ‘in the end’ tot de conclusie komt dat je ófwel een heel rijk en bijzonder en lang leven hebt ófwel dat je je juist realiseert dat je in de ‘great order of things’ juist helemaal niets voorstelt.

Oplossing raadsel, van 5 naar 3 naar 1, de HUH?-factor

Nog even de vijf onderwerpen:

1. Verwondering over eigen leven
2. Schrijven over het schrijven
3. Hoe groot, hoe lang etc.
4. Tijd in perspectief
5. Filosofisch

Maar dit rijtje kunnen we nog weer verder samenvatten, dan blijven er drie categorieën over:

1. Persoonlijke beslommeringen/bespiegelingen (inclusief beschouwingen over het eigen schrijfproces).
2. Materiële zaken in perspectief zetten (in de ruimte of in de tijd, met een zichtbare of fysieke twist).
3. Immateriële zaken in perspectief zetten (filosofische essays met een mentale twist).

En zelfs dit rijtje kunnen we nog samenvatten tot één categorie of zelfs één woord:

HUH?

Want dat is eigenlijk waar het altijd mee begint. Huh, waarom? Huh, hoe? Huh, hoeveel? Huh, hoe lang? Het is de verwondering over het (eigen) leven over anderen, over de wereld om je heen over het verleden of over de toekomst.

Raadsel II hoe kan het dat deze knullige plaatjes werken?

Als ik dit rijtje zo nog eens bekijk, dan is HET kernwoord van WBW eigenlijk TWIST. Je staat (vaak onbewust) op het ene been en Urban wil je op het andere been zetten. Anders naar dingen leren kijken. Dat geldt dus eigenlijk ook voor een vraag als, hoeveel water hebben we op aarde. “He, als je het zo bekijkt is het eigenlijk helemaal niet zoveel”.  Wat je daar dan mee moet, geen idee maar het is wel leuk om te weten.

De aanleiding is een authentieke verwondering over hoe het nou echt zit. Een drive om het uit te zoeken. Vragen die denk ik bij iedereen wel eens opkomen, “hoeveel vissen zitter er eigenlijk in een meer?”, “wat is geld?” en dat dan ook echt uit gaan zoeken. Urban neemt je dan mee op zijn zoektocht. Vanuit de aanvankelijk naïeve blik op de wereld en dan geleidelijk komend tot de TWIST (of AHA-erlebnis) die alles in ander perspectief zet. Soms is de twist persoonlijk/toevallig, soms is de twist fysiek/materieel (en wordt er gerekend en getekend), soms is de twist meer symbolisch of metaforisch (en wordt er gefilosofeerd en ook weer getekend).

TWIST en TEKENEN dus. Visualiseren van de twist. Visualiseren van de verandering van perspectief.

Welke manieren heeft WBW in de loop van die vele blogs bedacht en ingezet? We hebben inmiddels de meeste wel benoemd, maar hier nog eens op een rijtje:

Ik denk dat ik met vijf basisvormen de meeste visualisaties die zijn gebruikt op WBW aardig te pakken heb. Alle vormen zijn hierboven met een voorbeeld van de site langs gekomen.

Als het gaat om de twist en de twist is het nieuwe inzicht op dat andere been, dan is de vraag van de visualisatie: hoe geef ik dat (andere, nieuwe) perspectief aan?

De basisvormen van visualisatie zijn antwoorden op perspectief-vraagstukken maar allemaal vanuit een andere achtergrond of invalshoek:

• Perspectief wisselen bij personen: werken met pratende poppetjes, dialogen en stripverhaal.
• Perspectief wisselen in de fysieke ruimte: inzoomen en uitzoomen, meestal door voorwerpen op een bekende (land-) kaart te zetten (kijk eens hoe groot/klein).
• Perspectief wisselen in de tijd: naar voren en achter kijken door op zaken op een tijdslijn te zetten (kijk eens hoe kort/lang).
• Perspectief wisselen met minder tastbare (mentale) concepten: Venn-diagram van overlappende cirkels, kwadranten, een oldschool grafiek etc.

De staircase die nogal eens wordt gebruikt is (denk ik) een leuke combi van persoonlijk perspectief wisselen én een tijdsdimensie invoeren (waarbij in de tijd iets toe- of afneemt).

Oplossing van het raadsel, de plaatjes laten de twist zien.

IV. Hoe komen de blogs tot stand?

Het is natuurlijk leuk als je weet waar je over mag/kunt/wilt schrijven (alles waar je je over verwondert én niet heel gevoelig ligt). En je hebt ook een aardig idee van wat voor soort plaatjes je erbij wilt gebruiken…

Maar ja, dan ben je er natuurlijk nog lang niet. Hoe zorg je ervoor dat je die unieke twist boven tafel krijgt?

Een hele troost: ook voor WBW en Tim Urban gaat dat niet van een leien dakje. Hij schreef al blogs voor hij  met WBW begon en het tekenen is er pas later bijgekomen en ook dat was weer een leerproces. Het is vooral heel hard werken, vele uurtjes tijd erin stoppen en van veel vallen en opstaan. Gelukkig schrijft Urban daar ook open en eerlijk over en dat is voor mij dus een geruststellende gedachte (ik zeg dan maar tegen mezelf dat ik er zoveel tijd niet in wil en kan stoppen …). En ja hoor, het zal Urban niet zijn of hij kan dit proces van vallen en opstaan ook weer in een plaatje gieten:

En dat is nog maar een klein deel van het plaatje dat het hele zoekproces van het schrijven van een blog weergeeft.

Maar de oplossing van dit raadsel is inmiddels wel duidelijk. Je moet heel veel oefenen, je moet heel hard werken en, je moet steeds weer iets nieuws uitproberen. Mijn conclusie, Urban is ook maar gewoon een mens, met alle capaciteiten en beperkingen die daarbij horen. Dat valt een beetje tegen. Maar, het goede nieuws dan moeten wij het ook kunnen.

In essentie zijn de stappen voor het schrijven van een blog, ook die van WBW, als volgt:

Je kiest je onderwerp (verwondering, drive om uit te zoeken, te ontdekken, te verdiepen). Je gaat er een hoop tijd in steken: lezen, internetten, nadenken, laten bezinken, erover praten. Dan komt er (wel of geen) moment van inzicht en nieuw perspectief. Je gaat alle informatie clusteren, van structuur voorzien, in hokjes indelen. En steeds kijk je weer: is hier sprake van een nieuwe of andere toegevoegde waarde? Is deze nieuwe manier van kijken vruchtbaar of inspirerend? Wat is kortom de twist die ik zelf kan en wil meegeven?

De plaatjes volgen dan wel. Althans, laat ik het zo zeggen, de meeste tijd en energie gaat zitten in het vinden van dat nieuwe perspectief en die eigen twist ontdekken. Als je die eenmaal hebt, dan komen de plaatjes vanzelf en spontaan. Dat wil natuurlijk nog niet zeggen dat de plaatjes mooi of sprekend en kloppend zijn. Maar dat is uitwerking (ook weer wat tijd en energie natuurlijk). Althans, dat is onze ervaring. Maar ik weet zeker dat Stijn hier nog eens dieper op in wil gaan.

En dat klinkt dan misschien als een domper: het schrijven van wat in je hoofd zit, met de structuur erbij, de twist erbij en de plaatjes erbij: ja dat is dan meestal niet meer zo moeilijk. Ook weer uurtjes maken natuurlijk. En soms wil het even niet vlotten. En mooi of vlot leesbaar is het ook lang niet altijd. Maar ook hier weer een kwestie van uitwerking en desnoods door een ander laten doen (of verfijnen).

V. Samenvattend: waar zit hem de crux?

Voor de eerste en de tweede indruk is het dit wel zo’n beetje.

Ik ga voor mezelf nog een dieper kijken naar de opbouw van enkele kenmerkende blogs. Wat gebeurt daar nou precies? Hoe komt de twist tot stand? Als een voorproefje heb ik snel naar twee concrete blog gekeken, maar ik ben er nog lang niet tevreden over.

De eerste blog gaat over het wel/niet op tijd komen. De opbouw gaat ongeveer als volgt:

Het is een persoonlijke ‘verwonderingsblog’ van Urban. Het begint met een persoonlijke anekdote die hopelijk herkenbaar is voor de lezer (overigens vraag ik me dus af of dat herkenbaar moet zijn voor de lezer? Het is gewoon zijn verwondering, punt, kijk wat je ermee doet). Je zit dus meteen in het verhaal.

Dan wordt er links en rechts gefilosofeerd. Wat als dit, wat als dat, vreemd zus en vreemd zo. Dat is dus het research-werk, alleen ditmaal puur uit eigen fantasie en zonder bronnen te raadplegen. Ergens komt dat denkwerk samen in een structuur, een verklaring of in bovenstaande termen, een twist. In dit geval is het een soort stelling of paradox. je hebt goed te laat komen en je hebt slecht te laat komen. Je hebt mensen die het prima vinden te laat te komen, je hebt mensen die ervan balen.

Urban geeft dan op zijn unieke wijze handen en voeten aan die twist door inzet van een van de visuele middelen die in zijn rugzak zitten. Volgens mijn analyse hierboven ligt de dialoog met poppetjes het meest voor de hand. En inderdaad, Tim gaat helemaal los met zijn harkpoppetjes en in-hoofd-dialogen. (Je had hier ook kunnen kiezen voor een matrix of kwadrant natuurlijk).

Vervolgens eindigt het verhaal met een conclusie of uitsmijter.

Goed, laten we er nog eens een blog bij pakken. Nu een wat complexere graag. We nemen de vaker genoemde en geroemde AI-blog over kunstmatige intelligentie. Ik kom tot zoiets:

De blog begint me een cliffhanger met plaatje (geeft uiting aan zijn verwondering, dus motivatie voor zijn keuze van het onderwerp). Dan, en nieuw, een metafoor. Omdat het een complex en abstract onderwerp is helpt het om de vergelijking te maken met een andere, meer herkenbare, meer concrete, wereld. Urban kiest voor een vergelijking met de film ‘Back to the future’.

Zo, nu hebben we de lezer op het puntje van zijn stoel en kan het echte werk beginnen. Een groot deel van de uitleg gaat over het verschil tussen lineair denken en exponentieel denken. Dat deel eindigt met:

Vervolgens moeten we dan toch echt naar de inhoud van AI. Eerst maar eens wat ik er zelf intuïtief van denk te weten. Waar denk je aan als je aan AI denkt? Aan gekke robots en computer-stemmetjes. Na deze soft-landing over naar een preciezere definitie van meerdere soorten AI.

En hier gaan we dan ergens belanden in het grote overgangsmoment waar de twist wordt voorbereid. Meerdere visualisaties worden ingezet en uiteindelijk volgt dus het einde van de mensheid of juist het eeuwige leven, zie hierboven.

——————————————————————-

De twist staat dus ergens glorieus en glanzend in het midden. We moeten de rode loper uitleggen en uitnodigen de stappen te volgen naar die twist. Dat gebeurt dus met anekdotes en metaforen en paradoxen. En dan is er nog de afhechting of de uitleiding. Een kwinkslag, een uitsmijter, we komen weer met de voetjes op de grond.

En het schrijven en plaatjes tekenen (dat is eigenlijk het enige wat je als lezer te zien krijgt!) is eigenlijk niet de crux. De crux is de verwondering (die niet iedereen altijd heeft) + het structuur geven met de unieke twist eraan. Of zou het toch ook omgekeerd werken: tijdens al dat onderzoek en lezen komen er spontaan plaatjes in je hoofd op en die plaatjes ordenen dan weer de informatie? En zo steeds in nieuwe rondes tot het voor je gevoel goed genoeg is. TWIST FOUND, EXIT.

Maar, wat betekent dit nu voor iedereen die een blog gaat schrijven en vooral, wat betekent dit voor ons?

Daarvoor eerst nog even een nieuw plaatje over hoe de wereld van websites eruit ziet.

Ik weet niet waar WBW zit, ik heb wel een vermoeden waar wij zitten, ergens rechts van het midden. Zo slecht doen we het niet, maar we horen nou eenmaal bij die enorme groep aan sites die relatief weinig bezoekers krijgen. Het HUH? is voor mij de belangrijkste les uit WBW. De oprechte verbazing. Het leuke is dat je door over je verbazing te schrijven per definitie bovenin mijn eerdere grafiek blijft. En aangezien de kans maar heel klein is dat je toevallig een site hebt die wel heel veel bezocht wordt kan je beter blijven in hobbyisme en veel plezier maken. Dan is er altijd nog de kans dat je site wordt opgepakt en dat het een groot succes wordt. Dus, alle lessen over WBW zijn leuk en leerzaam, maar het belangrijkste is dat je altijd de HUH?-factor  in de gaten moet houden. En dan vooral je eigen HUH-factor en niet die van een ander.

 

Stijn van Liefland